Formism
Formism was an avant-garde art movement, started 1917 in Kraków and active in Zakopane and Lwów (partially also in Warsaw and Poznań) until 1922.
Participating artists included Tytus Czyżewski, Leon Chwistek (theory of the multiplicity of reality), Stanisław Ignacy Witkiewicz (theory of unity in multiplicity, Pure Form), Zbigniew Pronaszko, Andrzej Pronaszko, Konrad Winkler, August Zamoyski, Jan Hrynkowski, Tymon Niesiołowski, Jacek Mierzejewski. In Warsaw: Romuald Kamil Witkowski, Wacław Wąsowicz, Jerzy Zaruba, Mieczysław Szczuka; in Lwów: Leon Dołżycki, Ludwik Lille.
Contents
Works[edit]
Zbigniew Pronaszko, Portret Syrewicza, c1918. Oil on cardboard. 28 x 24 cm. MN Warsaw.
Zbigniew Pronaszko, Portret architekta (Wasilkowskiego), c1919. Oil on cardboard. 102 x 73 cm. MN Warsaw.
Leon Chwistek, Łódka [Boat], c1919. 37,8 x 47,7 cm. MN Warsaw.
Zbigniew Pronaszko, Akt we wnętrzu (Wnętrze) [Nude in an Interior (The Interior)], c1920. Oil on canvas. 150 x 125 cm. MN Kraków.
Andrzej Pronaszko, Portret żony artysty, 1921. Oil on canvas. 48,8 x 38,9 cm. MN Warsaw.
Zbigniew Pronaszko, Snopy (Pejzaż ze Strzyżowa), before 1922. Oil on cardboard. 49,5 x 60,3 cm. MN Warsaw.
Exhibitions[edit]
- I wystawa Ekspresjonistów Polskich, Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych (Kraków, listopad–grudzień 1917)
- Wystawa grafiki polskiej i Ekspresjonistów Polskich, Muzeum Przemysłu Artystycznego, Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych (Lwów, kwiecień–maj 1918)
- II wystawa Ekspresjonistów Polskich/formistów (ekspresjonistów), Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych (Kraków, czerwiec–lipiec 1918)
- I wystawa Formistów Polskich, Polski Klub Artystyczny Hotel Polonia (Warszawa, kwiecień–maj 1919)
- Formiści Polscy/ Formiści. Wystawa III, Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych (Kraków, wrzesień–październik 1919)
- Wystawa formistów i Buntu, plac Wolności 11 (Poznań, grudzień 1919–styczeń 1920)
- VI wystawa formistów, Polski Klub Artystyczny, Hotel Polonia (Warszawa, kwiecień–maj 1920)
- II wystawa formistów i Buntu, Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych (Lwów, maj–czerwiec 1920)
- Formiści. Wystawa IV, Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych (Kraków, styczeń–luty 1921)
- Formiści. Wystawa X, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych (Warszawa, kwiecień–maj 1921)
- Wystawa formistów, Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych (Poznań, maj 1921)
- Wystawa formistów, Muzeum Przemysłowe (Lwów, październik 1921)
- Wystawa Młoda Polska (Jeune Pologne), Musée Crillon (Paryż, luty 1922)
- Trzecia wystawa grupy formistów F – 9, Salon Czesława Garlińskiego (Warszawa, kwiecień 1922)
- Wystawa ekspresjonistów/formistów lwowskich, Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych (Lwów, maj–czerwiec 1922)
Journal[edit]
The Formiści magazine was edited by Tytus Czyżewski, Konrad Winkler and Leon Chwistek and published in Kraków in 6 issues between October 1919 and 1921.
Issues[edit]
The above PDFs are sourced from Bibliothèque Kandinsky.
Writings and manifestos[edit]
- Leon Chwistek, "Wielość rzeczywistości w sztuce" [The Plurality of Realities in Art], Maski 1-4 (Jan-Feb 1918); repr. in Przeglad Wspolczesny 9 (Apr-Jun 1924); repr. in Wielość rzeczywistości w sztuce i inne szkice literackie, 1960, pp 24-50; repr. in Wybór pism estetycznych, 2004, pp 3-20. (Polish) Chwistek proposed the theory of the "plurality of realities in art" as a reaction against the dualistic model of the avant-garde. Later on, in various interdisciplinary discussions about art, mathematics, poetry, architecture and politics, he argued against agitprop and the missionary stance of the avant-garde, in favour of an open, modern and transnational society.
- Stanisław Ignacy Witkiewicz, "Nowe formy w malarstwie i wynikające stąd nieporozumienia", 1919. Formulates the principles of Pure Form. (Polish)
- Stanisław Ignacy Witkiewicz, Szkice estetyczne [Aesthetic Sketches], 1922. (Polish)
- Leon Chwistek, Wielość rzeczywistości [The Plurality of Realities], Kraków: Zaklad graficzny 'Wisloka' w Jaśle, 1921, 96 pp; repr. in Chwistek, Pisma filozoficzne i logiczne, 1, 1961, pp 30-105. (Polish)
Literature[edit]
- Joanna Pollakówna, Formiści, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1972, 199 pp. Summary in French. (Polish)
- Formiści, ed. Irena Jakimowicz, Warsaw: Muzeum Narodowe w Warszawie, 1989. Catalogue. (Polish)
- Teresa Kostyrko, "Formizm", in Od awangardy do postmodernizmu, ed. Grzegorz Dziamski, Warsaw: Instytut Kultury, 1996. (Polish)
- Markus Eberharter, "Zur Literaturtheorie des polnischen Formismus", 2004. (German)
- Marek Bartelik, "The Formists", in Early Polish Modern Art: Unity in Multiplicity, Manchester University Press, 2005, pp 57-91. (English)
- Teresa Kostyrko, "Formiści polscy a ideologia awangardy", in Wiek awangardy, ed. Lilianna Bieszczad, Krakow: Universitas, 2006. (Polish)
- Ondřej Kolarczyk, Vzpoura proti tradicím a minulosti (Polský futurismus ve světle vývoje tohoto uměleckého směru v Evropě), Brno: Masaryk University, 2007. Bachelor's thesis. (Czech)
- Stefan Konstanczak, "Od formizmu do strefizmu. Ewolucja poglądów estetycznych Leona Chwistka", Slupskie Studia Filozoficzne 8 (2009), pp 13-29. (Polish)
- Małgorzata Geron, "Formiści. Pomiędzy tradycją a awangardą", Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo 43, Toruń, 2012, pp 181-199. (Polish)
- Przemysław Strożek, "Pismo 'Formiści' i początki międzynarodowych kontaktów polskiej awangardy (1919-1921)", Rocznik Historii Sztuki 38 (2013), pp 71-87. (Polish)
- Ines R. Artola, "Qué fue el formismo polaco (1917-1922) segun los formistas?", Semiosfera 2:2 (Mar 2014), pp 82-108. (Spanish)
- Magdalena Wróblewska, "Formiści (wcześniej Ekspresjoniści Polscy)", Culture.pl, 19 Mar 2015. (Polish)
- Małgorzata Geron, Formiści. Twórczość i programy artystyczne, Toruń: UMK, 2015, 454 pp. [2] (Polish)
Documentary film[edit]
- Futuryści, formiści, Nowa Sztuka (odc. 5): Leon Chwistek, dir. Tadeusz Król, 29 min. (Polish)
See also[edit]
Links[edit]
Visual art | ||
---|---|---|
Movements – 1990s – East Central Europe – Writers – Historians – Care – Museums – References. |